Alienor z Akwitanii

Régine Pernoud, znana francuska mediewistka, zafascynowana znaczącą rolą kobiet w historii świata, z upodobaniem i w bardzo plastyczny sposób rysuje portrety przedstawicielek płci pięknej, silne i charyzmatyczne, mające dzięki swej wytrwałości, mądrości i zaangażowaniu wiele do powiedzenia w czasach średniowiecza. Jedną z takich kobiet była, przedstawiona w biografii Alienor z Akwitanii, Eleonora Akwitańska, córka Wilhelma X Świętego, w wieku piętnastu lat poślubiona Ludwikowi, przyszłemu królowi Francji, a potem, po rozwodzie, aranżująca swoje małżeństwo z hrabią Henrykiem, przyszłym królem Anglii. Królowa dwóch państw, matka dziesięciorga dzieci, w tym dwóch królów Anglii, znanego z historii i wielu powieści Ryszarda Lwie Serce i spiskującego przeciwko niemu Jana bez Ziemi, prababka Ludwika IX Świętego, króla Francji, i Ferdynanda III Świętego, króla Kastylii.

Alienor jest przykładem dwunastowiecznej kobiety czynu, niedającej się wtłoczyć w ramy, w których chętnie widziano kobiety, mającej ambicję kierowania bliskimi, realizowania dalekosiężnych celów, rozumiejącej mechanizmy prowadzące do określonych reakcji ludzi od niej zależnych i tych, którym wydaje się, że rządzą sami, potrafiącej przewidzieć przyszłość na podstawie bieżących wydarzeń. Przenikliwy umysł i umiejętność szybkiego dostosowywania się pozwala jej zdobyć duże doświadczenie i stać się ważną figurą na szachownicy Europy. Zaangażowanie się w politykę rosnących w siłę państw Europy Zachodniej nie przeszkadza jej we właściwych posunięciach na polu gospodarczym i artystycznym. To Alienor dostrzega przyszłą siłę mieszkańców miast i odpowiednio kieruje przywilejami dla mieszczaństwa i to ona patronuje trubadurom i pisarzom, zachęcając ich do zapisywania legend znanych z pieśni – dzięki jej patronatom znamy życie Rolanda, dzieje miłości Tristana i Izoldy, Heloizy i Abelarda czy legendy arturiańskie.

Pernoud bardzo zajmująco, z dużą znajomością historii i posługując się świetnym warsztatem, opisała Alienor jako kobietę czynu, ambitną i mądrą, a także niesamowicie aktywną, od początku wejścia na scenę polityczną w wieku piętnastu lat aż po koniec długiego życia stanowczo i twardą ręką kierującą wydarzeniami, potrafiącą dostosować się do okoliczności, zarówno sprzyjających jej zamiarom, jak i zwracających się przeciw niej, w każdej sytuacji potrafiącą dopatrzeć się czegoś na swoją korzyść, cierpliwą nawet w więzieniu, obmyślającą konieczne ruchy pionków i figur. Przyznać muszę, że znacznie bardziej podobała mi się biografia matki Ryszarda Lwie Serce niż opisująca życie tego króla powieść biograficzna George’a Bidwella. Jest bardziej wciągająca nie tylko przez ciekawą postać kobiety, pod której dyktando działali królowie potężnych krajów, ale też przez barwny język i świetne zarysowanie tła historycznego, realiów życia wyższych warstw społecznych czy uwarunkowań politycznych. W wykonaniu Pernoud dwunastowieczne przetasowania na wysokich stołkach są jasne i zrozumiałe, przyczyny mają wyraźne skutki, nawet ledwie zarysowane rzucają dostateczne światło na kolejne wydarzenia.

(Ocena: 5/6)